Dierenvoeding produceren is een hightech business geworden. Versele-Laga kiest al jaren voor een doorgedreven automatisering om de kwaliteit van zijn voedings- en verzorgingsproducten perfect op punt te stellen. Het staat daar niet alleen voor. In het hoofdkwartier in Deinze is ATS al 25 jaar kind aan huis om mee te helpen waken over een betrouwbare werking van de installaties. Een recente revamp van de hamermolens bewees weer waarom dit partnerschap zo goed werkt.

Het begon allemaal in 1932 met stamvader Prudent Versele die zijn droom om kwaliteitsvol, samengesteld veevoeder te maken najaagt. Een instant hit. Amper vijf jaar later volgt een eerste fabriek in Deinze. Daar klopt het hart van Versele-Laga, drie generaties later, nog steeds, ook al mag het bedrijf zich intussen een internationale speler noemen. Vandaag genieten meer dan 15,5 miljoen dieren in meer dan 86 landen van de voeding die uit een van de tien fabrieken rolt (zeven in Europa, één in China en twee in de Verenigde staten. In Deinze zit de productie verdeeld over de twee banken van de Leie. “Op rechteroever ligt de focus op veevoeding, terwijl we op linkeroever de productie toespitsen op voeding voor huisdieren. Vooral in dit domein zien we de komende jaren nog veel groeikansen. Hoe? Door de lat op vlak van kwaliteit zo hoog mogelijk te leggen. Dit is altijd al de rode draad in de groei van dit familiebedrijf”, vertelt technical manager Ward Casteleyn.

Hoogtechnologische productie
Zelfs onder overgrootvader Prudent Versele gold de fabriek als een van de meest moderne en performante van zijn tijd. Een reputatie die ook vandaag wordt verder gezet. Met slechts 300 medewerkers produceren de twee sites in Deinze dagelijks 1 miljoen kg dierenvoeding per dag. “Je zou het misschien niet vermoeden, maar dit is een hoogtechnologische sector. Dat is ook wat mij aantrok om hier elf maanden geleden te komen werken. Dat begint in de R&D afdeling waar er heel zorgvuldig gewaakt wordt over de samenstelling van de meer dan 2.000 voedings- en verzorgingsproducten die we wereldwijd produceren.” Marktontwikkelingen worden op de voet gevolgd, met nieuwe investeringen en verfijnde productinnovaties tot gevolg met maar één doel voor ogen: alles op alles zetten om dieren in elke levensfase gezond en actief te houden.

Kwaliteitsvolle producten door kwaliteitsvolle machines
Een filosofie die ook wordt doorgetrokken tot op elk niveau van de productie. Versele-Laga zet al jaren in op doorgedreven automatisering om de kwaliteit tot in de puntjes te waarborgen. Dat moet volgend jaar leiden tot een mijlpaal met de opening van een nieuwe state-of-the-art extrusielijn. Maar ook met het bestaande machinepark wordt niet getalmd. “Alles begint hier met de hamermolens die de verschillende ingrediënten in de receptuur tot de juiste consistentie malen. Net omwille van hun belang in de productie is een betrouwbare en veilige werking een must.” Ze kregen daarom dit jaar een volledige revamp waarbij verschillende vliegen met één klap geslagen werden. “Veiligheid staat voorop hier in de productie. Onze preventieadviseur had een aantal punten ter verbetering opgemerkt bij de zeefwissel. Een opportuniteit om ook meteen mechanisch, elektrisch en softwarematig de nodige verbeteringen aan te brengen die kunnen leiden tot een betere energie-efficiëntie, een hogere kwaliteit en meer flexibiliteit.”

Vervanging motoren
De grootste mechanische verandering bij de revamp van de hamermolens was de vervanging van de motoren. “Enerzijds van de hamermolens zelf, anderzijds van de zware ventilatoren die het stof afzuigen. Het gaat om motoren met een vermogen van 200 kW. Er ligt dus wel wat potentieel voor besparing en voor het vermijden van piekverbruik als je ze kan koppelen met een frequentieregelaar. Daar waren ze echter te oud voor waardoor een vervanging zich opdrong. Bovendien stelt de integratie van frequentieregelaars Versele-Laga enerzijds in staat om de snelheid van het malen nauwkeuriger af te regelen en anderzijds de afzuiging te regelen door op de snelheid van de motor te werken. Vroeger gebeurde dat door luchtkleppen aan te passen, nu kan er rechtstreeks ingegrepen worden op de snelheid, wat de deur opent voor verdere energiebesparingen. Daarnaast kwamen er nieuwe proces- en veiligheidssensoren bij, zodat de installatie weer volledig voldoet aan de huidige normen”, vat ATS-projectleider Pieter Van Damme samen.

“We hebben ervoor gezorgd dat de PLC-sturing, die instaat voor het productieproces, en de aparte veiligheidssturing naadloos communiceren met elkaar. De bovenliggende SCADA-laag maakt er hier op zijn beurt een operator toegankelijk geheel van. Van hieruit wordt de productie data naar het bovenliggend MES systeem teruggekoppeld, die dankzij de koppeling met ERP op die manier kan instaan voor productieplanning en opvolging. Een geïntegreerde flow dus, of in vaktermen: lineaire integratie volgens de ISA-95 standaard.”

Jo Vandeputte, ATS Groep

Geïntegreerde flow
Ook het elektrisch gedeelte van de hamermolens beantwoordt sinds kort weer aan de laatste stand van techniek. Ze kregen een volledig nieuw stuurbord. “Omdat het op was. Storingen werden steeds frequenter. In juni was er nog maar eens een grote panne. Door te vernieuwen konden we bovendien de veiligheidssturing integreren in de bestaande regeling”, duidt Casteleyn. Software-aanpassingen dus. Een kolfje naar de hand van Jo Vandeputte, teamlead software bij ATS, en zijn team. “De oude motoren werden reeds aangestuurd op basis van de aanwezige signalen, maar eerder beperkt. Deze revamp gaf ons de kans om ze mee te nemen in de standaard die we bij Versele-Laga toepassen. We hebben ervoor gezorgd dat de PLC-sturing, die instaat voor het productieproces, en de aparte veiligheidssturing naadloos communiceren met elkaar. De bovenliggende SCADA-laag maakt er hier op zijn beurt een operator toegankelijk geheel van. Van hieruit wordt de productie data naar het bovenliggend MES systeem teruggekoppeld, die dankzij de koppeling met ERP op die manier kan instaan voor productieplanning en opvolging. Een geïntegreerde flow dus, of in vaktermen: lineaire integratie volgens de ISA-95 standaard.”

Weinig tijd voor ombouw
De ombouw gebeurde tijdens het eerste weekend van oktober. “Een korte tijdspanne, dus een grondige voorbereiding was een must”, vertelt ATS Account Manager Danny Feliers. “De grootste uitdaging was om alle benodigde materialen op tijd tot bij ons te krijgen. Geen evidentie in deze tijden en iets wat we ook zelf niet in de hand hadden. Voor wat er ontbrak hebben we gezorgd voor creatieve maar bovenal veilige tussenoplossingen. Het meeste werk werd bij ons in het atelier al voorbereid, gebouwd en uitvoerig getest, zodat we er op vrijdag, van zodra de laatste ploeg het licht had uitgedaan, konden invliegen. Op zondag konden we al functioneel testen met het product, zodat op maandag de productie weer netjes kon opstarten. Missie geslaagd.”

Continuïteit en veiligheid weer verzekerd
Dat beaamt ook Casteleyn. “Ik hoef me geen zorgen meer te maken dat de productie in de hamermolens elk moment kan stilvallen. De continuïteit is weer verzekerd. En ook de veiligheid voor de operatoren is nu gegarandeerd bij een zeefwissel door de toevoeging van tweehandsbediening. Een preventieve ingreep, want incidenten hebben we nooit gehad, omdat er heel veel ingezet wordt op een grondige sensibilisering. Wat de revamp ons zal brengen aan voordelen qua energie-efficiëntie, doorlooptijd en kwaliteit, daar kunnen we nu nog geen getallen opplakken. Het is zaak wat te leren spelen met de parameters die erbij zijn gekomen om de receptuur verder te verfijnen en te zien wat dat oplevert in de praktijk. Maar het gebruik is in elk geval stukken eenvoudiger geworden.”

“In die meer dan 25 jaar hebben we nooit een slechte opstart gehad. Dat zegt iets over hun kennis van zaken en hun drive om zich dubbel te plooien om deadlines te halen.”

Lieven Vercoutere, Versele-Laga

Al een kwarteeuw partners
Versele-Laga rekent al een kwarteeuw op ATS om zijn fabriek in Deinze volledig automatisch te sturen. Lieven Vercoutere die er sinds 1987 werkt, heeft de samenwerking alleen maar intenser zien worden over de jaren. “Uiteindelijk is het een verhaal van mensen. Toen ik bij Versele-Laga begon waren we nog gestandaardiseerd op ABB. De equipe van toen, die uiteindelijk onder de vleugels van ATS is terechtgekomen, zijn nog steeds de mensen die hier over de vloer komen. Ze hebben de fabriek als het ware mee helpen opbouwen. Onze installaties, onze sturing, onze medewerkers… ze kennen ze allemaal op hun broekzak. En ze geven hun ervaring ook door aan de jonge snaken die het team komen vervoegen.” Waar in het verleden de rol van ATS zich eerder beperkte tot de software, staan ze Versele-Laga nu ook bij in totaalprojecten. “Door de groei en de schaarste aan technisch personeel, is het goed om een partner te hebben om op te bouwen. Wat het probleem ook is, we vinden altijd een oplossing, omdat ze weten waar we naartoe willen. In al die tijd hebben we nooit een slechte opstart gehad. Dat zegt iets over hun kennis van zaken en hun drive om zich dubbel te plooien om deadlines te halen. Over anderhalf jaar ga ik met pensioen en neemt Lander het van me over. Ik ben er zeker van dat ik de fabriek in goede handen achterlaat bij hem en ATS.”